جایگاه قضازدایی در سیاست جنایی اسلام و سیاست جنایی افغانستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه قم، قم، ایران

2 دانش آموخته سطح سه حوزه علمیه قم،قم، ایران(دانشجو دکتری حقوق جزا و جرم شناسی)

10.22034/ils.2023.7935

چکیده

تراکم پرونده­های جزایی و افزایش جمعیت کیفری و زندانی به عنوان یک مسئله اساسی و ضروری در نظام عدالت کیفری مطرح است که پیامدهای منفی اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و... فراوانی به دنبال دارد. حقوق­دانان برای حل این مسئله پیشنهاد تغییر مسیر پرونده­های کم اهمیت از مسیر عدالت کیفری را ارائه نموده­اند. این پژوهش با روش تحلیلی- توصیفی و با استفاده از ابزار کتاب­خانه­ای صورت گرفته است. هدف نوشته­ی حاضر پاس­خگویی به این سؤال است که قضازدایی در سیاست جنایی اسلام و افغانستان از چه جایگاهی برخوردار است. با تتبع در منابع فقهی و منابع حقوق جزای افغانستان، این نتیجه به دست می­آید که در سیاست جنایی اسلام در مرحله­ی کشف، تعقیب جرم، صدور حکم و اجرای آن به دلیل اهمیت دادن قانون­گذار به اصل برائت و تأکید برگذشت شاکی، بزه­پوشی، اصلاح ذات­البین، حکمیت و... از جایگاه ویژه­ای برخوردار‌ است. در حقوق جزای افغانستان عواملی مانند مرور زمان، آزادی مشروط، تعلیق تنفیذ حکم و... مانع ورود دعاوی جزایی به مرحله­ی رسیدگی رسمی و حتی موجب خروج آن از گردونه­ی رسیدگی قضایی می­گردد. این سازوکارها بیان­گر اهمیت قضازدایی در سیاست جنایی افغانستان است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

THE POSITION OF DECRIMINALIZATION IN THE CRIMINAL POLICY OF ISLAM AND THE CRIMINAL POLICY OF AFGHANISTAN

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ali Haji Dehabadi 1
  • Nematullah Mohagheq 2
1 Associate Professor, Department of Criminal Law and Criminology, University of Qom, Qom, Iran
2 Graduated from the third level of Qom seminary, Qom, Iran (doctoral student of criminal law and criminology
چکیده [English]

The bulk of criminal cases and the increase in the criminal and prison population is a fundamental and necessary issue in the criminal justice system, and it has negative social, political, economic, etc. consequences. In order to solve this problem, lawyers have suggested changing the path of less important cases from the path of criminal justice. This research was done with analytical-descriptive method and using library tools. The purpose of this article is to answer the question of what is the position of decriminalization in the criminal policy of Islam and Afghanistan. By following the jurisprudence and criminal law sources of Afghanistan, the conclusion is reached that in the criminal policy of Islam, in the stage of discovery, prosecution of the crime, sentencing and its execution, due to the legislator's importance to the principle of innocence and the emphasis on the forgiveness of the plaintiff, ignoring petty crime, rehabilitation, judgment, etc. have a special place. In the criminal law of Afghanistan, factors such as the passage of time, conditional release, suspension of the execution of the sentence, etc. prevent the criminal case from entering the formal investigation stage and even cause it to leave the judicial process. These mechanisms show the importance of decriminalization in Afghanistan's criminal policy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • decriminalization
  • criminal policy
  • Islam
  • Afghanistan
  • the principle of innocence
  • rehabilitation
  • arbitration
  1. قران کریم
  2. نهج‌البلاغه
    1. امینی، محمد (1393)، قضازدایی و جایگاه آن در نظام کیفری ایران، تهران: مجد.
    2. آشوری، محمد (1382)، جایگزین­های زندان یا مجازات بنیادین، تهران: نشر گرایش.
    3. باطنی، محمدرضا (1385)، فرهنگ معاصر پویا، جلد اول، تهران: فرهنگ معاصر.
    4. جرج ولد و دیگران (1380)، جرم­شناسی نظری، ترجمه علی شجاعی، تهران: سمت.
    5. جوان جعفری بجنوردی، عبدالرضا و نورپور، محسن (1394)، تعقیب­زدایی کیفری، پژوهشنامه حقوق کیفری، سال ششم، شماره دوم.
    6. حاجی­ده­آبادی، محمدعلی (1394)، جامعه­شناسی جنایی، قم: نشر المصطفی.
    7. حر عاملی، محمد بن الحسن (1393)، وسایل الشیعه، جلد سیزدهم، تهران: المکتبه الاسلامیه.
    8. ________________________________، جلد اول.
    9. حرعاملی، محمد بن الحسن (1414)، وسائل الشیعه، جلد شانزدهم، قم: مؤسسه آل البیت.
    • حسینی عاملی، سید محمد جواد (1393)، مفتاح الکرامه فی شرح قواعد العلامه، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    • حویزی، عبد علی ابن جمعه (1415)، تفسیر النور الثقلین، جلد اول، قم: اسماعلیان.
    • خالقی، علی (1394)، آیین دادرسی کیفری، جلد اول، انتشارات شهر دانش.
    • خزایی، منوچهر (1377)، فرایند کیفری، تهران: گنج دانش.
    • خوارزمی، موفق بن احمد (1423)، مقتل الحسین، انوار الهدی.
    • خویی، آیت‌الله سید ابالقاسم، تکمله المنهاج، جلد اول، بیروت: دارالزهرا.
    • خویی، سید ابوالقاسم (1422)، مبانی تکمیله المنهاج، جلد چهل و یکم، قم: موسسه احیا آثار امام خویی.
    • رستمی تبریزی، لمیا و محتشمی، ندا (1392)، نشریه مطالعات حقوقی، دوره 5، شماره 2.
    • سبزواری، سید عبدالاعلی (1413)، مهذب الاحکام، چاپ چهارم، قم: موسسه المنار.
    • سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر، الجامع الصغیر فی احادیث البشیر النذیر (2010)، لبنان: دار الکتب العلمیه.
    • طوسی، ابوجعفر محمد ابن حسن (1418)، الخلاف، جلد چهارم، قم: موسسه النشر الاسلامی.
    • _______________________________، جلد پنجم، قم: موسسه النشر الاسلامی.
    • عاملی، زین الدین بن علی (1413)، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه (المحشی کلانتر)، جلد 15، تهران: انتشارات داودی.
    • عزالدین، ابوالحسن علی بن محمد (معروف به ابن اثیر) (2012)، الکامل فی التاریخ، جلد دوم، بیروت: دارالفکر.
    • علامه حلی، حسن ابن یوسف (1420)، تحریر الاحکام الشرعیه علی مذهب الامامیه، چاپ اول، قم: موسسه امام صادق.
    • پور، حسن و عباسیان، عطیه (1394)، مطالعات حقوق تطبیقی، دوره 6، شماره 2.
    • کلینی، یعقوب، الکافی (1365)، ترجمه علی اکبر غفاری، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
    • گزارش جرم­زدایی اروپا (1384)، ترجمه‌ای واحد ترجمه مرکز مطالعات توسعه قضایی، تهران: سلسبیل.
    • گسن، ریموند (1370)، مقدمه­ای بر جرم شناسی، ترجمه کی نیا، تهران: مترجم.
    • ماوردی، علی ابن محمد (1410)، الاحکام السلطانیه، بیروت: دار الکتب العربیه.
    • مجلسی، محمد باقر (1396)، بحار الانوار، جلد پنجم، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
    • محقق حلی، ابوالقاسم نجم الدین جعفر ابن حسن (1408)، شرایع الاسلام، جلد چهارم، قم: موسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
    • محقق حلی، جعفر ابن حسن (1374)، شرایع الاسلام، جلد چهارم، اعلمی.
    • محقق داماد، سید مصطفی (1397)، قواعد فقه (بخش جزایی)، تهران: مرکز نشر علوم انسانی.
    • ________________(1378)، قواعد فقه (بخش جزایی)، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
    • مکارم شیرازی، ناصر (1424)، کتاب النکاح، جلد ششم، قم: مدرسه الامام علی بن ابی طالب(ع).
    • موحدی لنکرانی، محمد فاضل (1385)، تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله( کتاب الحدود) قم: مرکز فقهی ائمه اطهار(ع).
    • نجفی ابرندآبادی، حسین و هاشم بیگی، حمید (1397)، دانشنامه جرم‌شناسی، تهران: گنج دانش.
    • نجفی ابرندآبادی، علی حسین(83-82.)، تقریرات درس جرم‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی.
    • نجفی، محمد حسن (1362)، جواهر الکلام، جلد چهل و دوم، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
    • ____________ (1390)، جواهر الکلام، ترجمه نایب­زاده، جلد دوم، تهران: خرسندی.
    • ____________ (1362)، جواهر الکلام، جلد چهل و یکم، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
    • قانون اجراآت جزایی افغانستان، مصوب 1363.

    42.قانون اساسی افغانستان، مصوب 1382.               43.کدجزای افغانستان، مصوب 1365.