بررسی فقهی و حقوقی نسل‌زدایی شیعیان أفغانستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه فقه و حقوق، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران

2 دانش آموخته سطح چهار حوزه علمیه قم،قم،ایران (دانش آموخته دکتری رشته جزا و جرم شناسی)

10.22034/ils.2024.17390.1095

چکیده

نسل‌ز‌دایی، شنیع‌ترین جرم بین‌المللی و از نظر فقهی، مصداق بارز افساد در زمین است. حقوق­دانان از آن به‌عنوان شدید‌ترین جرم[1] در میان مجموعه جرایم بین‌المللی و جرایم داخلی نام ‌برده‌اند. این جرم به‌قصد نابودی کلی یا جزئی یکی از گروه‌های آسیب‌پذیر قومی، مذهبی، نژادی یا ملی ارتکاب می‌یابد که مورد توجه ویژه فقه جزایی، کنوانسیون منع و مجازات نسل‌زدایی و اساسنامه‌ای دادگاه کیفری بین‌المللی است. در این تحقیق به شیوه تحلیلی و توصیفی، به بررسی نسل‌زدایی مستمر شیعیان افغانستان پرداخته شده و عناصر عمومی و اختصاصی این جرم و نیز مصادیق این جنایت، بر اساس فقه اسلامی و اسناد بین‌المللی واکاوی شده است. این نوشتار، مطابق اسناد و شواهد قطعی، درصدد اثبات این موضوع است که شیعیان افغانستان حداقل سه بار، قربانی شدیدترین، فجیع‌ترین و بی‌سابقه‌­ترین نسل‌زدایی در جهان واقع شده­اند. یافته‌های تحقیق بیانگر آن است که حق بقای گروه‌های چهارگانه، از نوع حق مطلق است و هیچ مصلحتی نمی‌تواند این حق را محدود کند. مرتکبان این جنایت مستمر با سوءاستفاده از حربه­ی تکفیر و دامن زدن به نفرت­پراکنی مذهبی، موفق شدند حق بقای شیعیان را سلب و این جنایت بی‌سابقه و مستمر را علیه آنان مرتکب ‌شوند و به ملت‌سازی و وحدت ملی در کشور، آسیب جدّی وارد کنند.
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Jurisprudential and Legal Analysis of the Genocide against Shiites in Afghanistan

نویسندگان [English]

  • mohsen malek afzali 1
  • Abdulwahab Karimi 2
1 Professor of Jurisprudence and Law Department, Al-Mustafa Al-Alamiya Community, Qom, Iran
2 Graduated from the fourth level of Qom seminary, Qom, Iran (graduated with a doctorate in criminal justice and criminology)
چکیده [English]

Genocide, considered as the gravest international crime and a manifestation of corruption on earth from a jurisprudential perspective, stands as a stark example of criminality. Jurists have positioned it as the most severe crime among both international and domestic offenses. The intention behind genocide is the total or partial destruction of vulnerable ethnic, religious, racial, or national groups, drawing significant attention in criminal jurisprudence, as evidenced by the Convention on the Prohibition and Punishment of Genocide and the Statute of the International Criminal Court. This research employs an analytical and descriptive approach to scrutinize the ongoing genocide against Shiites in Afghanistan. It delves into the general and specific elements of this crime, providing examples based on Islamic jurisprudence and international documents. The article, supported by conclusive evidence, asserts that Afghan Shiites have endured the most severe, heinous, and unprecedented genocide worldwide on at least three occasions. The research findings emphasize that the right to survival for these groups is absolute, and no expediency can curtail this fundamental right. The perpetrators, by manipulating takfir tactics and disseminating religious animosity, succeeded in depriving Shiites of their right to survive, committing an unparalleled and sustained crime against them, leading to significant harm to nation-building and national unity in the country.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Genocide
  • Hazara Shiites
  • Takfir(excommunication)
  • Destruction
  • Corruption in the Land
  1. الف) کتاب‌ها

    ۱. ابن ادریس، محمد بن منصور بن احمد. (۱۴۱۰ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم: دفتر انتشارات اسلامی.

    ۲. خالقی، ابوالفتح. (1394ش). حقوق بین‌الملل کیفری اختصاصی، تهران: مجد.

    ۳. حاجی ده‌آبادی، احمد. (1396ش). جرایم علیه شخص، قتل، تهران: میزان.

    ۴. امیر ارجمند، اردشیر. (۱۳۸۶ش). مجموعه اسناد بین‌المللی حقوق بشر، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.

    ۵. خانوف، تیمور. (1372ش). تاریخ ملی هزاره، ترجمۀ عزیز طغیان، قم: اسماعیلیان.

    ۶. جمعی از نویسندگان. (1399ش). دانشنامۀ هزاره، کابل: بنیاد دانشنامۀ هزاره.

    ۷. جمعی از نویسندگان. (1427ق). الموسعه الفقهیۀ الکویتۀ، کویت: دارالسلاسل،.

    1. پولادی، حسن. (1387ش). هزاره‌ها، ترجمۀ علی عالمی کرمانی، تهران: عرفان.
    2. یزدانی، حسین‌علی. (1370ش). صحنه‌های خونین از تاریخ تشیع در افغانستان، مشهد: ناشر مؤلف.

    ۱0. حسینی تهرانی، سید محمد حسین. (۱۴۱۵ق). ولایت فقیه در حکومت اسلام، تهران: مؤسسه ترجمه و نشر دوره علوم و معارف اسلامی.

    ۱1. رشید، احمد. (۱۳۸۲ش). طالبان، زنان، تجارت، مافیا و پروژه عظیم نفت در آسیای مرکزی، ترجمۀ نجله خندق، تهران: بقعه.

    ۱2. شیخ طوسی، ابوجعفر محمدبن حسن. (۱۴۲۷ق). النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی، بیروت:‌ دار الکتب العربی.

    ۱3. ــــــــــــــــــــــــــــ . (۱۳۶۵ش). تهذیب الاحکام، تهران: دار الکتب الاسلامیه.

    ۱4. عاملی شهید ثانی، زین الدین بن علی. (۱۴۱۰ق). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، قم: داوری.

    ۱5. موسوی، عسکر. (1379ش). هزاره‌های افغانستان (تاریخ، فرهنگ، اقتصاد و سیاست)، مترجم اسدالله شفایی، تهران: مؤسسه فرهنگی هنری نقش سیمرغ.

    ۱6. علامه حلی، حسن بن یوسف. (۱۴۱۳ق). مختلف الشیعة، قم: دفتر انتشارات اسلامی.

    ۱7. کاتب، فیض‌محمد. (1393ش). سراج التواریخ، تهران: مؤسسه انتشارات عرفان.

    ۱8. ـــــــــــــــــ . (1390ش). سراج التواریخ ـ تتمه جلد 3، با مقدمه سرور مولایی، کابل: امیری.

    1. ـــــــــــــــــ . (1379ش). نژادنامۀ افغان، پیشاور: نشر و طبع الازهر.

    ۲0. کیتی شیایزری، کریاناک ساک. (۱۳۸۳ش). حقوق کیفری بین‌المللی، ترجمه بهنام یوسفیان و محمد اسماعیلی، تهران: سمت.

    ۲1. گلدوست، رجب. (۱۳۸۸ش). جرایم علیه امنیت کشور، تهران: جنگل.

    ۲2. لنکرانی موحدی، محمد فاضل. (۱۴۲۲ق). تفصیل الشریعة فی شرح تحریرالوسیلة ـ الحدود، قم: مرکز فقهی ائمه اطهار (ع).

    ۲3. ارزگانی، محمدافضل. (بی‌تا). مختصرالمنقول در تاریخ هزاره مغول، بی‌جا: فروردین.

    ۲4. پیام، محمدعلی. (1364ش). نقش استعمار شرق و غرب در افغانستان، بی‌جا: ارگان نشراتی سید جمال‌الدین افغانی.

    1. محمد نسل، غلام رضا. (1385ش). مجموعه مقررات دیوان بین المللی کیفری، تهران: نشر دادگستر.
    2. غبار، میرغلام محمد. (1384ش). افغانستان در مسیر تاریخ، تهران: جمهوری (اسدی).
    3. فرهنگ، میرمحمد صدیق. (1380ش). افغانستان در پنج قرن اخیر، قم: دارالتفسیر.
    4. گلزاری، محمد. (بی‌تا). یادداشت‌های قندهار، هزاره‌ها در نامه‌ها و مکاتبات خبرنویسان بریتانیایی، ترجمه محمدی، کابل: مؤسسه فرهنگی و انتشاراتی صبح امید.
    5. میرمحمد صادقی، حسین. (۱۳۹۳ش). جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی، تهران: میزان.
    6. نجفی، محمد حسن. (۱۴۰۴ق). جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت: دار احیاءالتراث العربی.

    ب) مقالات

    1. بیگ‌زاد، ابراهیم، «بررسی جنایت نسل‌کشی و جنایات بر ضد بشریت در اساسنامۀ دیوان کیفری بین‌المللی»، مجله تحقیقات حقوقی، شمارۀ 21 و 22، 1376ش.
    2. عزیزی، ستار، «حمایت از حق موجودیت اقلیت‎ها در پرتو مجازات مرتکبان و ژنوسید در رویۀ قضایی بین‎المللی»، فصلنامۀ حقوق، شماره 4، 1386ش.
    3. زمانی، قاسم و شیران خراسانی، رضا، «تمایز بین نابودسازی به‌عنوان مصداقی از جنایت علیه بشریت با نسل‎کشی در پرتو اساسنامه دیوان کیفری بین‎المللی»، فصل‎نامه تحقیقات حقوقی، شمارۀ 80، 1396ش.
    4. اردبیلی، محمدعلی و دیگران، «نسل‌کشی و ضرورت جرم‌‌انگاری آن در حقوق ایران»، فصلنامۀ مدرس علوم انسانی، دوره 10، شماره 3، 1385ش.
    5. نرم افزار گنجینه استفتائات قضایی، معاونت آموزش قوه قضائیه، نسخه اول.

    ج) منبع لاتین

    ۳6. Klaus, ferdinand. (1962).. Nomad Expansion and Commerce in Central Afghanistan: A Sketch ofsome Modern Trend.