نقد کمیت‌گرایی در قانون مبارزه با مواد مخدر بر اساس آموزه‌های قرآنی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری فقه و حقوق جزا، دانشکده الهیات، دانشگاه میبد،یزد، ایران

2 استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه میبد،یزد، ایران

چکیده

پی بردن به شرایط تحقق «افساد فی الارض» با تمسک به آیات قرآن، در حقوق جزا و حفظ نظام اجتماعی تأثیرگذار است. در آیات مرتبط با «افساد فی الارض» و همچنین ماده 286 قانون مجازات، شرایط کیفی همچون گستردگی، استمرار، عادت به عمل ارتکابی و ورود خسارت عمده به تمامیت جسمانی افراد جامعه و به عبارتی، تأثیر گسترده عمل ارتکابی بر روی افراد و جامعه، از ارکان اساسی احراز افساد معرفی می شود. در حالی که قانون‌گذار در قانون مبارزه با مواد مخدر، کمیت مواد مخدر کشف شده را به عنوان یکی از شرایط احراز افساد در نظر گرفته و بدین طریق، در صدد تفسیر و رفع ابهام از قیود کیفی مذکور می باشد. در این نوشتار با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با مراجعه به منابع کتابخانه­ای و استنباط از آیات قرآنی، این نتیجه به دست آمده است که معیارهای احراز «افساد فی الارض»، کیفی است و معیار قرار دادن صِرف کمیت در قانون مبارزه با مواد مخدر با آموزه­های اسلامی سازگاری ندارد.

کلیدواژه‌ها


  1. * قرآن کریم.

    1. آلوسی، سید محمود. (1415ق). روح‌ المعانی فی تفسیر القرآن ‌العظیم، بیروت: دارالکتب العلمیة.
    2. ابن منظور، جمال الدین محمد بن مکرم. (1405)ق. لسان العرب، قم: المکتبة المرتضویة.
    3. باقری، ابراهیم. (1398ش). «موضوع شناسی محاربه و افساد فی الارض در فقه و حقوق اسلامی»، نشریه پاسخ، (15 و 16) ، 21-58.
    4. بای، حسینعلی. (1384ش). «سیری در مستندات فقهی جرم انگاری افساد فی الارض»، مجله فقه و حقوق، سال دوم، شماره هفتم، 33-59.
    5. حاجی ده آبادی، احمد. (1394ش). «مرجع احراز موضوع قانون با تأکید بر شرکت در قتل»، مجله مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دوره هفتم، شماره اول، 99-123.
    6. حر عاملی، محمد بن الحسن. (1409ق). وسائل الشیعة، قم: موسسه آل البیت.
    7. خمینی، سید روح‌الله. (1379ش). کتاب البیع. قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    8. راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1322ش). المفردات فی غریب الفاظ القرآن، تهران: المکتبة المرتضویة.
    9. شهید اول، محمد بن مکی العاملی. (بی­تا). القواعد و الفوائد، قم: مکتبة المفید.
    10. صادقی تهرانی، محمد. (1410ق). الفرقان، تهران: وزارت ارشاد.
    11. طباطبایی، سید محمدحسین. (1374ش). المیزان فی تفسیرالقرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    12. طبرسی، فضل بن حسن. (1412ق). جوامع الجامع، تهران: دانشگاه تهران.
    13. ــــــــــــــــــــ . (1372ش). مجمع‌البیان، تهران: ناصر خسرو.
    14. طوسی، محمد بن الحسن. (1386ش). تهذیب الاحکام، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
    15. فاضل مقداد، جمال الدین بن عبدالله. (1404ق). التنقیح الرائع لمختصر الشرایع، قم: مکتبه آیه الله مرعشی.
    16. فراهیدی، خلیل بن احمد. (1414)ق. کتاب العین، تهران: اسوه.
    17. فیروزآبادی، محمد بن یعقوب. (1420ق). القاموس المحیط، بیروت: دارالفکر.
    18. فیض کاشانی، ملامحسن. (1415ق). تفسیر الصافی، تهران: صدر.
    19. قرائتی، محسن. (1383ش). تفسیر نور، تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن.
    20. کلینی، محمد ‌بن ‌یعقوب. (1363ش). الکافی، تهران: دارالکتب الإسلامیة.
    21. گلپایگانی، سید محمدرضا. (1412ق). الدرّالمنضود فی أحکام ‌الحدود، قم: دارالقرآن الکریم.
    22. مجلسی، محمد باقر. (1403ق). بحار الانوار، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
    23. محقق داماد، سیدمصطفی. (1386ش). قواعد فقه بخش جزایی، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
    24. مکارم شیرازی، ناصر. (1425ق). تعزیر و گستره آن، قم: انتشارات مدرسه امام علی بن ابی طالب علیه السلام.
    25. مومن، محمد. (1382ش). «کاوشی در مجازات محارب و مفسد فی الارض»، قم: مجله فقه اهل بیت، (35)، 3-62.
    26. هاشمی، سید حسین. (1395ش). «نقد فقهی- حقوقی استقلال جرم افساد فی الارض در قانون مجازات اسلامی سال 92»، مجله حقوق تطبیقی، شماره 2، 124-146.
    27. هاشمی شاهروردی، سید محمود. (1387ش). بایسته­های فقه جزا، تهران: دادگستر.
    28. "Criticism of quantification in the anti-narcotics law based on Quranic teachings".