ماهیت فقهی و حقوقی ترجمه در امور قضایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه تبری، تبریز، ایران

2 دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

    در فرآیند دادرسی اگر یکی از اطراف دعوا یا یکی از شهود به زبانی صحبت کند که قاضی آن را نداند یا سندی دلیل واقع شود که به زبان بیگانه باشد، مترجم ترجمه آن را به عهده می­گیرد. بر این اساس مقاله حاضر درصدد است به این سوال اساسی پاسخ دهد، ماهیت فقهی و حقوقی ترجمه در امور قضایی چیست؟. در میان فقها چهار قول در رابطه با ماهیت ترجمه وجود دارد: 1- شهادت بر شهادت بودن ترجمه، 2- خبر بودن ترجمه 3- رجوع به کارشناس بودن ترجمه و 4- ولایت بودن ترجمه. با این حال در این پژوهش سه وجه  دیگر هم طرح و بررسی می ­شود. صرف نظر از شهرت قول اول در میان فقهای امامیه، اختیار هر یک از اقوال و وجوه آثار گوناگونی به دنبال دارد مانند شرط تعدد مترجمین، مرد بودن و عدالت ایشان. قانونگذار ایران نیز در طول زمان رویکرد دوگانه­ای در این رابطه از خود نشان داده، گاهی شرایط شهادت را در آن معتبر دانسته و گاهی خیر . اما در آخرین رویکرد به نظر می­رسد قول رجوع به کارشناس را ملاک قرار داده  است. مقاله حاضر که با روش توصیفی-تحلیلی به رشته تحریر درآمده، پس از بررسی وجوه و اقوال در منابع معتبر شرعی، نهایتا قول سوم را در اولویت می داند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  • قرآن کریم
  • آخوند خراسانی، محمد کاظم، (بی تا). کفایة الأصول. قم، مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث.
  • آشتیانی، میرزا محمد حسن ، (1363 ش). کتاب القضاء ، قم، منشورات دار الهجرة، چاپ دوم.
  • ابن بابویه، محمدبن علی، (1367). من لایحضره الفقیه. ترجمه: علی اکبر غفاری و صدرالدین بلاغی، تهران، نشر صدوق.
  • ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق ). لسان العرب. بیروت، دار صادر، چاپ سوم.
  • التبریزی، غلام حسین، (بی­تا). أصول مهذبة. مشهد، چاپخانه طوس.
  • الحائری الاصفهانی‌، محمد حسین(صاحب فصول)، (1404). الفصول الغرویة فی الأصول الفقهیة. قم، دار احیاء العلوم الاسلامیه.
  • الحسینی العاملی، السید محمد جواد، (بی­تا). مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة للفقیه. قم، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین.
  • الشهید الثانی، (بی تا). مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام. مؤسسة المعارف الاسلامیة.
  • الشهید الثانی ، (بی­تا).الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة. بی­جا.
  • الطباطبائی الیزدی، السید محمد کاظم، (1378). تکملة العروة الوثقى، ج2. تهران، مطبعة الحیدری.
  • العلامة الحلی، حسن بن یوسف، (1414ق). تذکرة الفقهاء. قم،موسسة آل البیت علیهم‌السلام لإحیاء التراث.
  • الفاضل الهندی، (1405). کشف اللثام. قم، منشورات مکتبة آیة الله العظمى المرعشی النجفی.
  • الفیروز آبادی، السید مرتضى، (بی­تا). عنایة الأصول فی شرح کفایة الأصول. بی­جا.
  • الکاشانی، الشیخ علی (فریدة الإسلام)، (بی­تا). مجمع‌ الفرائد. بی­جا.
  • الگلپایگانی، السید محمد رضا،(بی­تا). کتاب القضاء. قم، دار القرآن الکریم، بی­جا.
  • الگلپایگانی، السید محمد رضا، (۱۴۰۵). کتاب الشهادات. تقریر ابحاث محمدرضا الموسوی الگلپایگانی بقلم علی الحسینی المیلانی، قم، علی الحسینی المیلانی.
  • المحقق الثانی (المحقق الکرکی)، (1414). جامع المقاصد فی شرح القواعد. قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام‌، چاپ دوم.
  • النجفی الإصفهانی، الشیخ أبی المجد محمّد رضا،( بی­تا). وقایة الأذهان. قم، مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث.
  • النجفی الجواهری، الشیخ محمد حسن، (1362ش). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. بیروت، دار إحیاء التراث العربی،چاپ هفتم.
  • امامی، سیدحسن، (1340). حقوق مدنی. تهران، اسلامیه.
  • انصاری، مرتضی،(1419). فرائد الأصول. قم، مجمع الفکر الإسلامی.
  • بدر الدین العینى، أبو محمد محمود بن أحمد، (1414). عمدة القاری شرح صحیح البخاری. بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
  • الطباطبائی الیزدی، السید محمد کاظم، (1414ق ).تکملة العروة الوثقى، ج1. مصحح: الطباطبائی، السید محمد حسین، قم، مکتبة الداوری.
  • خمینى، روح الله‌، (1368 ). تحریر الوسیلة. تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى( ره).
  • زراعت، عباس، حاجی­زاده، حمیدرضا، (1388). ادله اثبات دعوا، کاشان: قانون­مدار.
  • سبحانی، جعفر، (بی­تا). نظام القضاء والشهادة فی الشریعة الاسلامیة الغراء، مؤسسة الإمام الصادق (ع).
  • سبحانی، جعفر، (1384 ش). الحج فی الشریعة الإسلامیة الغراء. قم، موسسه امام صادق.
  • سرخسی، محمد بن أحمد،(1414). المبسوط. بیروت، دار المعرفة.
  • طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین،(1416). تصحیح سیداحمد حسینی. تهران، مرتضوی، چاپ سوم.
  • ،(1387ق). المبسوط. تهران، لمکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة، چاپ سوم.
  • طوسی، محمد بن حسن ، (بی­تا). الخلاف. قم، مؤسسة النشر الإسلامی.
  • فاضل موحدى لنکرانى، محمد، (1427). تفصیل الشریعة القضاء و الشهادات‌. قم‌، مرکز فقه الائمه الاطهار.
  • قائم­مقامی، عبدالمجید، (1378). حقوق تعهدات. تهران، نشر میزان.
  • قنواتی، جلیل، (1380). نظریة کلی نمایندگی در حقوق ایران و انگلیس (رسالة دکتـری)، دانشگاه تربیت مدرس.
  • کاتوزیان، ناصر، (1384). اثبات و دلیل اثبات. تهران، نشر میزان.
  • کاتوزیان، ناصر، (1385). عقود معین. تهران: شرکت سهامی انتشار.
  • مقتدایی، مرتضی، (بی­تا). مفتاح الهدایة فی شرح تحریر الوسیلة (القضاء). تهران‌، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى(ره).
  • محقق داماد‌، سید مصطفى، (1406). قواعد فقه جلد اول‌. تهران، چاپ دوازدهم.
  • محقق حلّى، جعفر بن حسن‌، (1408). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام‌. قم، مؤسسه اسماعیلیان‌، چاپ دوم.
  • مروارید، علی أصغر، (1410). الینابیع الفقهیة. بیروت، دار التراث / الدار الإسلامیة.
  • موسوی اردبیلی، عبدالکریم‌، (1381). فقه القضاء،. قم، موسسه النشر لجامعة المفید رحمةالله‌.
  • میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن، (1363). قوانین الأصول. تهران، علمیه اسلامیه
  • میرزا حبیب الله الرشتی، (1401 ق). کتاب القضا.، دار القرآن الکریم.
  • مدنی، سید جلال الدین، (1392). حقوق مدنی جلد 5 (عقود معین). تهران، پایدار.
  • مشکینی، المیرزا ابوالحسن، (بی­تا). حواشی ‌المشکینی علی الکفایة. بیجا.
  • نائینى، محمد حسین‌، (1376). فوائد الاُصول‌. قم‌، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‌.
  • احمد بن محمد اردبیلی (مقدس و محقق اردبیلی)، (بی­تا). زبدة البیان فی أحکام القرآن. تهران، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة.
  • الشیخ الطبرسی، (1415 - 1995م). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. بیروت ،  مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار