جایگاه رفتار غیر مادی در استناد جنایت از منظر فقه امامیه وحقوق ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه کاتب، افغانستان

10.22034/ils.2024.19235.1119

چکیده

نوشتار پیش رو با روش توصیفی تحلیلی و متن محور به این پرسش پاسخ می دهد که هرگاه رفتار غیر مادی عامل انسانی، باعث ورود جنایت‌ به حیات و سلامت  جسمانی و روانی اشخاص گردد، آیا جنایت ناشی از رفتار غیر مادی قابل استناد به مرتکب می باشد یا خیر؟ استناد جنایت به رفتاری مادی عامل انسانی مورد وفاق فقها و حقوق‌دانان است؛ ولی درمورد استناد جنایت به رفتار غیرمادی تردید واختلاف نظر وجود دارد. نتیجه حاصل در این پژوهش این است که در استناد جنایت بین رفتار مادی و غیرمادی تفاوتی وجود ندارد؛ زیرا در هر دوحالت مسئولیت کیفری دائر مدار استناد است. درصورتی‌که قاضی با استعانت ازنظرکارشناس، علم به استناد جنایت به رفتار غیرمادی پیدا کند می‌تواند حکم به ضمان ومسئولیت کیفری مرتکب صادر نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Position of Immaterial Behavior in Attributing Crimes from the Perspective of Imamite Jurisprudence and Iranian Law

نویسنده [English]

  • Zaminali Habibi
Assistant Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Katb University, Afghanistan
چکیده [English]

This paper, using a descriptive-analytical and text-based method, answers the question of whether a crime caused by an immaterial human action, which affects the physical and psychological health of individuals, can be attributed to the perpetrator. While attributing a crime to a material human action is generally agreed upon by jurists and legal scholars, there is doubt and disagreement regarding the attribution of a crime to immaterial actions. The result of this study is that there is no distinction between material and immaterial behavior when it comes to attributing a crime, as criminal responsibility is based on the attribution itself. If the judge, with the assistance of an expert, is convinced that the crime can be attributed to an immaterial action, they can issue a ruling for the perpetrator's liability and criminal responsibility.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Immaterial Behavior
  • Attribution
  • Crime
  • Perpetrator
آقایی نیا، حسین، جرایم علیه اشخاص (جنایات) بنیاد حقوقی میزان، تهران،1397
  تبریزی، میرزا جواد، تنقیح مبانی الاحکام،،  کتاب الدیات) مبطعه شریعت، قم،1386
حسینی عاملی، محمد جواد، مفتاح الکرامه فی شرح القواعد العلامه، انتشارات جامعه مدرسین، قم،1433
 حسینی شیرازی، سید محمد، الفقه، دار العلوم، بیروت،1409
حرعاملی، وسایل الشیعه، انتشارات موسسه ال البیت علیهم لإ حیاء التراث ،قم بی تا
  حاجی ده آبادی، احمد، جرایم علیه اشخاص«قتل» بنیاد حقوقی میزان، تهران،1396
خمینی،روح الله،تحریرالوسیله باتعلیقه آیة الله صانعی، موسسه چاپ ونشر عروج، تهران،1395
 خویی، سید ابو القاسم، موسوعه امام خویی، (کتاب القصاص والدیات) موسسه احیارآثار امام خمینی، نجف،1430
خویی، سید ابوالقاسم، مبانی تکملة المنهاج، دار الزهرا، للطباعة والنشر والتوزیع، بیروت، بی تا
سبزواری،سید عبدالاعلی، مهذب الاحکام فی بیان الحلال والحرام، انتشارات دار التفسیر، بی جا،1430
 سبحانی، جعفر، احکام الدیات فی الشریعة الغرا،، انتشارات موسسه امام الصادق، قم،1392
صادقی، محمدهادی، جرائم علیه اشخاص، بنیاد حقوقی میزان، تهران،1401
 صانعی، یوسف، استفتآأت قضایی و جزایی، انتشارات فقه الثقلین،قم،1390
 فاضل لنکرانی، محمد، تفصیل الشریعه فی شرح التحریر الوسیله، (کتاب الدیات) مرکز فقهی ائمه اطهار، قم،1376
فیاض محمد اسحاق،الاستفتاأت الشرعیه مکتبه السماحة آیة الله العظمی فیاض، نجف،1435 ق.
 فیاض، محمد اسحاق، منهاج الصالحین، انتشارات دفترایة الله العظمی فیاض، قم، بی تا)
 قانون مجازات اسلامی 1392
کلینی، محمد بن یعقوب، فروع کافی، دار الکتب الاسلامیه، تهران،1407
 عاملی،  زین الدین بن علی، مسالک الافهام إلی تنقیح شرایع الاسلام، انتشارات موسسه المعارف الاسلامیه،؛قم1419
 مرادی، حسن، جرایم علیه اشخاص،(جنایات) بنیاد حقوقی میزان،تهران،1396
مکارم شیرازی، ناصر، استفتاأت جدید، انتشارات امیرالمومنین علی بن ابی طالب،قم،1393
 موسوی اردبیلی، عبد الکریم، فقه الدیات، دار العلم مفید، قم،1416
 میرمحمد صادقی، حسین، جرایم علیه اشخاص بنیاد حقوقی میزان، تهران،1401
 طوسی محمد بن الحسن، المبسوط فی الفقه الامامیه، انتشارات المکتبة المرتضویه، تهران،1363
نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح الشرایع الاسلام، دار الکتب الاسلامیه، تهران،1365